Krajowy rynek cydru dramatycznie spada

Zdjęcie: Shutterstock.com.

Rynek alkoholi w Polsce generalnie dość boleśnie odczuł pandemię, ale cydr ma słabą passę już od dawna. Wszystko wskazuje na to, że ten rok będzie wyjątkowo trudny dla tej kategorii. Cydr zawitał do Polski w 2013 roku i przez pierwsze lata jego sprzedaż dynamicznie rosła, potem jednak wzrosty wyhamowały, by zamienić się w spadki.
Zdaniem producentów to wina dwóch elementów – braku możliwości reklamowania się oraz ogromnej konkurencji ze strony piw smakowych, zwłaszcza zbliżonych w smaku jabłkowych (nazywanych przez winiarzy wyrobami cydropodobnymi), którym reklamować się wolno.

Oryginalny cydr jest w tej walce bez szans – alarmują cydrownicy
– Rynek cydru funkcjonuje pod bardzo dużą presją rynku piwa – mówi Jakub Nowak, prezes JNT Group. – Browary bowiem oferują piwo aromatyzowane, smakowo zbliżone do cydru, na które jednak jest nałożona niższa akcyza niż na cydr, a dodatkowo mają możliwość jego reklamowania. Uzyskanie cydru z soku jabłkowego jest dużo droższe od wyprodukowania piwa z aromatem cydru, co również nie pozwala na bezpośrednie konkurowanie z tą kategorią. Dodajmy, że jedna z najbardziej znanych marek na całym świecie występuje jako cydr, a w Polsce dystrybuowana jest jako piwo – argumentuje.

Jedna z fabryk cydru. Zdjęcie: Shutterstock.com.

Z kolei Grzegorz Bartol, wiceprezes Bartexu wyjaśnia, że konsument nie odróżnia piwa jabłkowego od cydru, a rynek tego pierwszego jest osiem razy większy. Tymczasem producenci nie mają jak dotrzeć do konsumentów z przekazem, że cydry powstają poprzez fermentację soku jabłkowego, natomiast w składzie cydropodobnych piw jabłkowych sok z jabłek stanowi margines.
Dodatkowo, jak zauważa Tomasz Iżewski, prezes firmy Warwin, cydr – w przeciwieństwie do piwa – posiada znaczne ograniczenia w zakresie receptury.
– Łączenie cydru z innymi owocami takimi jak truskawki, wiśnie czy aronia, które pozwoliłoby na naturalne uatrakcyjnienie gamy produktowej cydru, jest obwarowane zakwalifikowaniem produktu do wyższej stawki akcyzowej, zarezerwowanej dla wina,  a tym samym powoduje nieopłacalność takich przedsięwzięć. W naszej ocenie cydr nie powinien konkurować z winem, ale właśnie z piwem i z tego względu możliwość eksperymentowania z różnymi smakami w ramach tej kategorii powinna być dopuszczona, tak jak w innych krajach – bałtyckich czy w Skandynawii – mówi prezes Warwinu.

Miłe złego początki
Prawdziwy boom na cydr rozpoczął się w roku 2013. Sprzedaż tego trunku gwałtownie rosła. Trzy lata później nastąpiła stagnacja, a w 2017, 2018 i 2019 roku – znaczne, regularne spadki. Ten rok także nie napawa optymizmem.
– Epidemia koronawirusa wpłynęła szczególnie negatywnie na cydr o małych pojemnościach, ponieważ z założenia były one przeznaczone na imprezy plenerowe czy spotkania przy grillu. Społeczny dystans sprawił, że tych okazji mamy w tej chwili znacznie mniej, przez co sprzedaż cydru znacznie spadła – mówi Jakub Nowak. – Aby segment cydru mógł się rozwijać, konieczne jest zapowiadane przez premiera wprowadzenie zerowej stawki akcyzy. Pozwoliłoby ono na konkurowanie z piwem, a ponadto umożliwiłoby wykorzystanie surowca, jakim jest jabłko, którego w naszym kraju, jak wiadomo, nie brakuje – dodaje prezes JNT Group.

Zdjęcie: Shutterstock.com.

– Potrzebne  są skoordynowane działania ze strony Ministerstwa Rolnictwa oraz Ministerstwa Finansów. Rozwój i promowanie rynku cydrów w oparciu o wykorzystanie polskich jabłek powinno wpisać się w strategię rozwoju sadownictwa – przekonuje Grzegorz Bartol.
– Pomimo wielokrotnych deklaracji i zapowiedzi władz o obniżeniu stawki akcyzy na cydr do zera, nic w tej sprawie nie zostało zrobione. A w obecnej sytuacji pandemii można przyjąć, że nic się w tym zakresie nie zmieni – ocenia Tomasz Iżewski.
Związek Pracodawców Polska Rada Winiarstwa nie składa jednak broni. Prezes ZP PRW Magdalena Zielińska właśnie zwróciła się do Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Rolnictwa z prośbą o podjęcie prac nad skoordynowanym programem, który umożliwiłby stworzenie dla cydru odpowiedniego otoczenia prawnego.

Na świecie rośnie
– Z prognoz przedstawianych przez analityków rynku wynika, że cydr jest i pozostanie przez najbliższe lata jedną z najszybciej rozwijających się kategorii alkoholowych na świecie – mówi prezes Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa. – Globalnie, do roku 2026 r., szacuje się wzrosty o około 6% rok do roku. Wydawałoby się to wielką szansą dla Polski, jednak pozostaje ona całkowicie zaprzepaszczona, a krajowy segment cydru odnotowuje dramatyczne spadki. W zeszłym roku wyprodukowano w kraju jedynie ok. 6 mln litrów, podczas gdy jeszcze w 2015 r. było to ok. 12 mln litrów.
Przewiduje także, że cydr może utracić znaczenie w skali przemysłowej i zostać zepchnięty do roli produktu niszowego.
– Cydrowi nie trzeba dużo, wystarczy zobaczyć jak rozwinęła się moda na ten produkt w innych krajach Europy, żeby zrozumieć, że naprawdę warto poświecić mu uwagę. Tym bardziej, że jego lekki owocowy smak i naturalny charakter trafiają w upodobania polskich konsumentów – tego właśnie poszukują w innych napojach alkoholowych – dodaje.
Według polskiej definicji cydr to napój alkoholowy o zawartości alkoholu 1,2-8,5%. Powstaje poprzez  prowadzoną przez drożdże fermentację alkoholową z nastawu, w którym głównym składnikiem jest sok jabłkowy. Polskie cydry charakteryzują się wyższym udziałem owoców (tzn. soku jabłkowego), niż cydry produkowane w zdecydowanej większości krajów europejskich – producentów zobowiązują do tego ustanowione w Polsce przepisy.

Autorka artykułu jest dziennikarką portalu handelextra.pl.