Adam Pawłowski: Angielski szampan

Adam Pawłowski. Foto: Ignacy Matuszewski.

„Angielski szampan” jest eksportowany do ponad 40 krajów na całym świecie i bardzo cieszy mnie fakt, że jednym z nich jest także Polska. W blisko 80% produkcja win angielskich skupiona jest na południowym wschodzie kraju. Najwięcej winnic znajduje się w hrabstwach Kent, Surrey i Sussex. Im dalej na południe, tym większa szansa na skuteczne dojrzewanie owoców i stosowanie jakościowych odmian vitis vinifera. Jeszcze 15 lat temu dominowały niemieckie krzyżówki jak seyval blanc, reichensteiner, huxelrebe czy bacchus. Dziś prym wiodą odmiany szampańskie, czyli chardonnay, pinot noir i meunier.
Anglicy postawili na produkcję win musujących, przyjmując model szampański. I słusznie. Jak pokazuje przykład Szampanii, najlepszą bazą dla wybitnych win musujących są niskoaromatyczne wina oparte na kwasowości. Chłodny klimat Anglii wpisuje się w tę formułę idealnie. Trendy klimatyczne także potwierdzają słuszność obranego kierunku, ponieważ średnioroczna temperatura na południu Anglii jest dziś taka sama jak średnioroczna temperatura w regionie Szampanii w latach 50. ubiegłego stulecia. Angielscy winiarze są beneficjentami globalnego ocieplania klimatu i świadomie z tego korzystają. Tylko w ostatniej dekadzie wielkość nasadzeń winnic w Anglii i Walii wzrosła o blisko 200%. Aktualnie wino produkuje na Wyspach 164 wytwórców, a liczba komercyjnych winnic już przekroczyła pół tysiąca.
Okazuje się, że potencjał na produkowanie wybitnych win musujących został zauważony nawet przez producentów szampana. Najlepiej świadczy o tym fakt, że słynny dom szampański Tattinger zainwestował w winnice w hrabstwie Kent. Szampanię i południowy brzeg Anglii dzieli tylko niecałe 400 km. Oba regiony mają podobną geologię i kredowe podłoża. Najlepszym dowodem na to są białe, kredowe klify w Dover. Tego typu gleba odbija promienie słoneczne, wzmagając dojrzewanie winogron, a jej luźna struktura poprawia drenaż wody, co w wilgotnym klimacie angielskim jest nie do przecenienia.
Blisko 70% całkowitej produkcji win angielskich przypada na wina musujące, 30% to wina spokojne, w większości białe. Ostatnim rocznikom sprzyjała aura – 2018 określany jest jako najlepszy i największy w historii produkcji angielskiego wina. Wtedy też wypuszczono prawie 16 mln butelek trunku, ale ambicją winiarzy jest osiągnięcie do 2040 r. skali produkcji na poziomie 40 mln butelek rocznie. Ten wzrost jest wprost proporcjonalny do wzrostu jakości. Z roku na rok winiarze zdobywają nowe doświadczenia, rośnie świadomość i poziom wiedzy. Nieocenione jest także know-how doświadczonych zagranicznych inwestorów. W zeszłorocznej edycji najbardziej prestiżowego konkursu winiarskiego Decanter Wine Awards angielskie wina musujące uzyskały sześć złotych medali i trzy medale platynowe. Najlepiej wypadły wina Henners, Camel Valley, Digby Fine English, Chapel Down, Ashling Park, Hambledon, Redfold Vineyards, Exton. Uzupełnieniem listy znakomitości jest Nyetimber i Gusbourne, który według mnie robi najlepszy angielski blanc de blanc. Z racji relatywnie niskiej produkcji oraz wysokich kosztów pracy i inwestycji angielskie wina musujące nie należą do najtańszych. Cena dorównuje dobrym francuskim szampanom, ale jakość także plasuje się na podobnym wysokim poziomie. Sukces angielskich win musujących inspiruje do myślenia o potencjale produkcji win musujących w innych krajach Europy Północnej, w tym Polski.
Kto wie, być może już wkrótce przyjdzie mi być także świadkiem rozkwitu kategorii jakościowego polskiego wina musującego?